ომის პროექციები: ჰოლივუდი, ამერიკული კულტურა და მეორე მსოფლიო ომი

თარგმნა საბა ოსანაძემ

ამერიკული კინოს ისტორიაში ომზე ფილმების ჟანრმა პირველი მსოფლიო ომიდან დღემდე საინტერესო განვითარება პოვა. გთავაზობთ, ამონარიდს ბრენდეისის უნივერსიტეტის პროფესორის თომას პატრიკ დოჰერთის 1993 წელს გამოცემული წიგნიდან ომის პროექციები. ჰოლივუდი, ამერიკული კულტურა და მეორე მსოფლიო ომი (Projections of War: Hollywood, American Culture, and World War II), რომელშიც მოყოლილია, თუ როგორ დაიწყეს კინოში ომის ასახვა ამერიკელებმა და, კერძოდ, ჰოლივუდმა.

ჟანრული სამუშაო

ჰოლივუდის არსენალში ომის ყველაზე ძლიერი იარაღი იყო მისი ძირითადი პროდუქტი, სრულმეტრაჟიანი კომერციული ფილმები. როცა სახელმწიფო თავიდან ბოლომდე ჩაერთო სამხედრო წარმოებაში, როცა კინოსტუდიების პირველი ეშელონის ხალხმა სამხედრო უნიფორმა ჩაიცვა, ჰოლივუდი მაშინაც ხელისუფლების სუბსიდიებისგან დამოუკიდებელი ინდუსტრია იყო. სამოქალაქო ტანსაცმელში გამოწყობილი დამხმარე ძალა, რომელიც ომთან დაკავშირებულ საქმეს ასრულებდა. როგორც ყოველთვის, ამერიკულ კულტურას სახელმწიფო პროპაგანდაზე ეფექტურად გართობის ინდუსტრია კვებავს.

ჰოლივუდი და ვაშინგტონი ორნაირად აღიქვამდნენ კომერციული კინოს როლს. პირველი, ეს იყო მანიფესტი: კინო უნდა შთააგონებდეს; უნდა გადავიღოთ ისეთი ფილმები, რომლებიც აღაფრთოვანებს ერთგულს და გაამხნევებს შეშინებულს. „ფაქტი, რომ სხვა არცერთ მედიუმს არ შეუძლია შექმნას და განამტკიცოს საომარი განწყობა ისე, როგორც ამას  კინემატოგრაფი აკეთებს, ცალსახად ადასტურებს მის მნიშვნელობას,“ თქვა ჩესტერ ბანმა Film Daily-ში[1].

ომთან კავშირისთვის ხაზის გასასმელად, კინოინდუსტრიის თავკაცებმა უხვად დაიწყეს მილიტარისტული მეტაფორების გამოყენება. ჰოლივუდი დაიხურა, არტისტები და ტექნიკოსები წავიდნენ ჯარში. „ერთეულად მარშირებისას“ უილ ჰეისის[2] სიტყვები შემდეგნაირად ჟღერდა – „ამერიკის კინოინდუსტრიამ იგრძნო პასუხისმგებლობა და ფრონტის მთელ განედზე დაიკავა პოზიციები“. ხოლო კინოფირს და უკვამლო დენთს ერთნაირი ქიმიური შემადგენლობა აქვთ, რისი აღნიშვნაც ძალიან უყვარდათ კლასიკური ჰოლივუდის[3] ინდუსტრიის წარმომადგენლებს.

ნებისმიერი ჟანრი წინააღმდეგობების კვლევაა – სიველურის და ცივილიზაციის ჯახი ვესტერნებში, საძულველი და მიმზიდველი განგსტერულ ფილმებში და ეროტიკული ეშხი და მომაკვდინებელი შედეგი ნუარ “Femme Fatale”[4] ფილმებში. მას შემდეგ, რაც კინოკრიტიკოსმა რობინ ვუდმა ჩამოთვალა კლასიკური ჰოლივუდის თორმეტი სახასიათო ნიშანი, მან დაასკვნა, რომ ამ ეპოქის კინო იყო „უიმედო დაპირისპირებებით და გამოუვალი მდგომარეობებით დახუნძლული“. ჰოლივუდის ჟანრის მიზანია სახვითი ხელოვნების შესაძლებლობების გამოყენებით გააერთიანოს ამერიკის კულტურა. ჰოლივუდის ნარატივების ზედაპირული მნიშვნელობები (რომ არაფერი ვთქვათ ქვეტექსტზე) წინააღმდეგობრივ მესიჯებს გზავნის, რაც კრიტიკოსებს ინტერპრეტაციების ჰორიზონტს უშლის, ხოლო მაყურებელს აძლევს საშუალებას ნანახი ორივენაირად გაიგოს. არ არის გასაკვირი, ორი ძველი ფილმი, რომელიც ყველა ამერიკელმა ზეპირად იცის – ოზის ჯადოქრები[5] (1939) და ცხოვრება მშვენიერია[6](1946) – ამ საქმეს ძალიან კარგად ასრულებს. ყოველწლიურ ტელევიზირებულ რიტუალში, მადლიერების დღეს და შობას, მაყურებლებს არწმუნებენ, რომ „სახლის მსგავსი სხვა ადგილი არ არსებობს“ მაშინ, როცა კინოფირის ყველა დეტალი ადასტურებს, რომ მონოქრომული კანზასი ხრიოკი უდაბნოა და ტექნიკოლორიზირებული ოზი არც კი არსებობს. და ის, რომ ბნელ იმედგაცრუებაში და იძულებით მსხვერპლის გაცემაში გატარებული ცხოვრება სინამდვილეში გადასარევია. ჟანრის მიზანია ეფექტურად, გულისამაჩუყებლად და შეფარულად გამოხატოს და გადაწყვიტოს ამერიკული კულტურის „ოცნებები და ჩიხები“.

1941-45 წლების ჟანრობრივი ცვლილებები არ იყო მთლიანად ახალი კულტურული წარმონაქმნი. ის დაშენდა საფუძველზე, რომელიც საერთოა ფილმებისთვის და ეროვნული მითებისთვის – შემთხვევისამებრ მათი ჭეშმარიტების დამტკიცებით, საშუალებისამებრ მათი ადაპტირებით, საჭიროებისამებრ ახლის შექმნით. ჩამოყალიბებული სტრუქტურა არ შექმნილა სახელმიწიფო პირების და კინოსტუდიის თავკაცების მიერ შემუშავებული წინასწარი მონახაზის მიხედვით. ეს უფრო იყო ბეღელის სპონტანურად აშენების მსგავსი რამ: საერთო მიზნისთვის გაჩენილი, მისამშაბათებული, მაგრამ მტკიცე. ნაწილი იყო წარსული ჟანრების რეკონსტრუქცია, ნაწილი კი, სრულიად ახალი ფრთების შექმნა. პირველ რიგში, მიწა უნდა გათავისუფლებულიყო.

კლასიკური ჰოლივუდის შემადგენელი ელემენტების გამოვლენით შეიძლება დავადგინოთ მისი ცვალებადი ბუნება. პირველადი მასალა არის ჟანრული ფილმები. კაცობრიობის ცხოველური მეხსიერების კვლევასთან ერთად კარლ იუნგი ხედავდა მითებს, როგორც „ისტორიას, რომელიც ჩვენ უკვე ვიცით.“ ჟანრი არის ფილმი, რომელიც ჩვენ უკვე ნანახი გვაქვს. სურათების ეპოქაში, სხვადასხვა ჟანრებისთვის დამახასიათებელი ვიზუალური პეიზაჟები, თხრობის ფორმები და თემატური სახეები ქმნიან გენეტიკური ნიშნების მქონე ერთიან ჯგუფს.

პრელუდია ომის ფილმებისთვის

1917-ში, ამერიკაზე დაუფლებული ომის ციებ-ცხელებით დათრგუნულმა კრიტიკოსმა რენდოლფ ბორნმა შეახსენა თავის თანამემამულეებს, რომ „ნამდვილი მტერი არის ომი და არა გერმანული იმპერია“. ამერიკის მიერ ევროპულ მორევში შესვლის პირველი თვეების თავბრუდამხვევმა „ვაშა“-მ და მგზნებარე პატრიოტიზმმა არა მხოლოდ ჩაკლა პან-ნაციონალური სოციალიზმის პროგრესული იმედები, არამედ უარესიც ქნა, არტისტები და ინტელექტუალები მათივე ნებით წამოაგო ომის მანიაზე. „უნდა ვიმუშავოთ,“ ბორნი აფრთხილებდა ხალხს, „რათა ეს ომი არ შევიდეს პოპულარულ მითოლოგიაში, როგორც ჯვაროსნული ლაშქრობა.“ თავად ბორნს – გარდაცვლილს 1918 წელს სხვა ციებ-ცხელებით, გრიპით – არასდროს უცხოვრია იმ დრომდე, როცა მისი აზრი საყოველთაო განწყობად ჩამოყალიბდა. მშვიდობის დამყარებისთანავე ბორნის ნამუშევრები ისტორიკოსებმა, მწერლებმა და კინომწარმოებლებმა აითვისეს. 1918 წლიდან მეორე მსოფლიო ომის დაწყებამდე „დიდი ომის“ პოპულარული მითოლოგია (მემუარები, რომანები, პიესები და ფილმები) აბუჩად იგდებდა უილსონისეულ[7] იდეალიზმს და ამხელდა ჯვაროსნულ ლაშქრობას.

კინოინდუსტრია მიჰყვებოდა ბორნისეულ სუსტი ნებისყოფის მქონე არისტების გზას: ომის დროს, მოხალისეობა; ომის შემდეგ, მონანიება და მოხალისეობის დავიწყება. 1914-დან 1918-ის ჩათვლით კინემატოგრაფი ფორმალურად შევიდა ომის ხელოვნების სივრცეში, ხოლო 1919-დან 1939-ის ჩათვლით „დიდ ომზე“ გადაღებული ფილმები ასახავდნენ ბრძოლის ამაოებას და პაციფიზმის სიკეთეს. „დიდი ომი“ იშვიათად იყო სასურველი თემა კინოსთვის, მით უმეტეს, პირდაპირი ზეიმი. ეს მოდა მოგვიანებით მეორე მსოფლიო ომმა წარმოშვა. ხოცვა-ჟლეტა ისეთი სასტიკი და უაზრო იყო, შედეგი ისეთი გამანადგურებელი და გამაოგნებელი, რომ ის ვერ უძლებდა კინოფირზე ასახვას. ჰოლივუდს არასდროს არ გადაუმუშავებია „დიდი ომის“ ნედლი მასალა – განადგურებები, სიკვდილი და იმედგაცრუება – შერიგებად, რწმენის დაბრუნებად და თავდაჯერებად. ეკრანზე გამოსახული „ომის, რომელიც ყველა ომს დაამთავრებს“ მთავარი გაკვეთილი ყველა ომის დამთავრება იყო.

„დიდი ომის“ დროს სახელისუფლებო აპარატმა გააცნობიერა, რომ კინემატოგრაფი და ომი ბუნებრივი წყვილია და გაუჩნდათ შიში, რომ ახალი მედიუმი ცეცხლსაშიშია და უეცრად გასროლისკენაა მიდრეკილი. ხელისუფლების სპეციალურ სააგენტოს ევალებოდა პროპაგანდისტული საქმიანობის ზედამხედველობა. მისი თავჯდომარე იყო ყოფილი ჟურნალისტი[8] ჯორჯ ქრილი. ეს სააგენტო იყო ოფიციალურად დანიშნული, როგორც საჯარო ინფორმაციის კომიტეტი (Committee on Public Information (CPI)), მაგრამ ყველასთვის ცნობილი მისი ენერგიული ლიდერის სახელით – ქრილის კომიტეტი. ქრილმა, როგორც ამერიკაში პირველი პროპაგანდის სააგენტოს თავკაცმა, ნულიდან დაიწყო პროცესი, რომელსაც ის ეძახდა „რეკლამირებას“, ხოლო მიზანს ის ადარებდა მისიონერულ სამსახურს, რაც იყო „ამერიკანიზმის სახარების გავრცელება მსოფლიოს ყველა კუთხე-კუნჭულში“.

დარწმუნება და დებატები კლასიკური რიტორიკის სფეროები იყო, მაგრამ ქრილის კომიტეტმა მოძრავი სურათების მქადაგებლური ძალასაც მიმართა. „დასაწყისიდანვე,“ იხსენებს ქრილი თავის მემუარებში, „გასაგები იყო, რომ კინო უნდა განთავსდეს იმავე მნიშვნელობის დონეზე, როგორც დაწერილი ან წარმოთქმული სიტყვა.“ ან სულაც სხვა დონეზე: ქრილის კომიტეტი მკაცრად აკონტროლებდა ბრძოლის ამსახველი კინოფირების სამშობლოში მოხვედრას. ის ჯარის ფირების ცენტრალური დისტრიბუტორის როლს ასრულებდა. ამ ფირებს იშვიათად თუ გამოიყენებს ომის დეპარტამენტი (War Department). ფოტოგრაფებს და ვიდეოგრაფებს გადასაღებად ესაჭიროებოდათ CPI-ს სპეციალური დოკუმენტი ან CPI-ს ცენზურის გავლა. ახალი მედიუმის მოსალოდნელი აღმასვლა განჭვრეტილი იყო ოფიციალურ წერილში, რომელშიც აღიარეს ჩქარი გადაწყვეტილების და პრიორიტეტების დალაგების აუცილებლობა: „კინოფილმები იქნება სწრაფად განხილული და ჩაბარდება კომიტეტის წერილობითი დასტურით ან ცვლილებების რჩევით, რომელიც იქნება სასურველი.“

ჯარისთვის თავიდანვე გასაგები იყო, რომ ომის ფირზე ასახვას განსაკუთრებული მიდგომა სჭირდება. არც შტატგარეშე მომუშავე ჟურნალისტები და არც კერძო კინოჟურნალის პირები იყვნენ დაშვებულნი საბრძოლო ველზე. ა. პ. უოქსმენი, ამერიკის ჯარის კავშირის კორპუსის ფოტოგრაფიული დივიზიის კინოოპერატორი იხსენებს, რომ მოქალაქე რეპორტიორები აკრედიტირებულნი იყვნენ, როგორც ომის ახალი ამბების კორესპონდენტები. მხოლოდ კავშირის კორპუსის ჯარისკაცებს შეეძლოთ „ომის ფოტოგრაფიული მხარის აღბეჭდვა. მათი მასალები – ფირები და ფოტოები – მიეწოდებოდა კინოქრონიკას.“

ომის ოფიციალურ ყოველკვირეულ ჩვენებებთან ერთად, რომელიც იწარმოებოდა ინგლისთან, საფრანგეთთან და იტალიასთან თანამშრომლობით, ქრილის კომიტეტმა „დიდი ომის“ დროს გამოუშვა სამი სრულმეტრაჟიანი ფილმი – Pershing’s Crusaders (მაისი 1918), America’s Answer (to the Hun) (აგვისტო 1918), და Under Four Flags (ნოემბერი 1918). გამოსული როგორც „პირველი ამერიკული ფილმი ომზე“ Pershing’s Crusaders-მა ამერიკული ექსპედიციური ძალები შუასუკუნეების ჯვაროსნულ ლაშქრობასთან დააკავშირა. ფილმის პოსტერზე ნაჩვენებია რაინდული მხედრები გენერლის და მისი ჯარის კვალში; ინტერტიტრები ვიქტორიანულ კონოტაციებს შეიცავს: „ბელგია! მისი ფეხი დგას სიკვდილს და გავერანებას შორის, მაგრამ ღირსება მას წარბებს უმშვენებს!“ ან „გერმანული ამპარტავნება ეუფლება ამერიკას, როცა „დოიჩლანდი“ გველივით აღიმართება ჩვენს ნავსადგურებზე.“ ფილმმა America’s Answer (to the Hun) „თერთმეტმილიონიანი“ არმიის მობილიზაცია აღბეჭდა. პირველის მსგავად, აქაც გამოყენებულია ომის მასალა, მათ შორის არტილერიის ბარაკების ამჟღვრეული ხედები და ლაზარეთში მწოლიარე ქვეითები, რომლებშიც „როგორც ჩანს უფრო მეტი სიხარულია ვიდრე ტკივილი.“ ფრენკ ფენჩერის ილუსტრირებულ ფილმის პოსტერზე ასახულია კინოოპერატორი სახით დაბობმილი ქალაქის ჩონჩხისკენ. დევიზი „pro partia” („ქვეყნისთვის“). საყოველთაო კომერციულ დისტრიბუციამდე ქრილის კომიტეტი „ამერიკის სახელმწიფოს ხელშეწყობით“ დიდ ქალაქებში ფილმების წინასწარ ჩვენებებს აწყობდა .

მიუხედავად იმისა, რომ ქრილი ფილმს სიტყვით გამოსვლას და პრესას უთანაბრებდა, მის საკომუნიკაციო სამეულში კინო მაინც არ იკავებდა მოწინავე ადგილს. კონგრესისთვის წარმოთქმულ მოხსენებაში და მემუარებში How We Advertised America, ქრილი კინოს თბილად არ მოიხსენიებს (ძირითადად იმით ამაყობს, რომ გადაღებული ფილმებით ფული გაკეთდა), მაგრამ სამაგიეროდ აქებს სხვა მედიუმებს: სიტყვით გამოსვლას, პოსტერებს და სააგიტაციო ფურცლებს. პირველ რიგში, ქრილი აქებს თავის „ოთხწუთიან კაცებს“ – ეროვნული ქსელი, რომელიც შედგებოდა 75 000 მოხალისე ორატორისგან.

„ოთხწუთიანი კაცები“ იყვნენ CPI-ს მიერ კოორდინირებული მოხალისეთა ჯგუფი, რომლებიც სამშობლოში, ძირითადად კინოთეატრებში ჩვენებებს შორის, სიტყვით გამოდიოდნენ და ხალხს აგულიანებდნენ და აცნობდნენ ახალ ამბებს ფრონტიდან. ის თაობა, რომელიც პატივს სცემდა საჯარო გამოსვლებს, რომელიც დაწყებით კლასებში ასწავლიდა დეკლამაციებს და დაზუთხვას, „ოთხწუთიანი კაცების“ საშუალებით ძალიან ეფექტურად აღიქვამდა საჯარო განცხადებებს. „ისტორიამ აუცილებლად უნდა დააფასოს და დააფასებს კიდეც „ოთხწუთიან კაცებს,“ ამბობდა ქრილი, „ეს არის უნიკალური ორგანიზაცია და იმდენად ეფექტური სამშობლოში, რამდენადაც პერშინგის გმირების წინსვლა წმინდა მიშელთან.“ ქრილი ვოდევილურ დაუნდობლობას იჩენდა ზედმეტად თავდაჯერებულების ან მოსაბეზრებლების მიმართ „როცა ორატორი ვერ ახერხებდა პუბლიკის ყურადღების დაჭერას, ან ვერ აღვივებდა მათში თანამონაწილეობის სურვილს, ან ვერ იყო თავდაჭერილი და ზრდილობიანი.“

სურათების ეპოქაში „ოთხწუთიანი კაცები“-ს დეკლამაციები იყო ორატორობის უკანასკნელი ამოსუნთქვა. წარმოთქმული თუ დაწერილი, სიტყვები მაინც იყო საჯარო დისკურსისთვის პრივილიგირებული საშუალება. ორი დეკადის შემდეგ, ოფიციალური განცხადებები და პატრიოტული მოწოდებები ხდებოდა ეკრანზე და არა პოდიუმზე. უკვე 1941-ში არცერთი ამერიკელი არ დაუშვებდა იმას, რომ ვინმე ამდგარიყო და თავის განცხადებებით კინოვარსკვლავისთვის ხელი შეეშალა.   

ხსენებული ზეპირი ორიენტაციის მიუხედავად, „დიდმა ომმა“ შექმნა ორთაბრძოლების და მობილიზაციის ფილმებისთვის მშიერი ბაზარი. ადრეული კინოქრონიკა (ყოველკვირეული the weeklies) და ეკრანული გაზეთები ბრუნდებოდნენ ფრონტიდან დაპირებებით ეჩვენებინათ ომი, როგორიც ის არის სინამდვილეში[9] (1916) და ომის საშინელებანი[10] (1916). არც თუ ისე იშვიათად, შეტევაზე გადასული ჯარისკაცები იყვნენ დუბლიორები, რომლებიც ტექნიკოსების დადგმულ აფეთქებებს იცილებედნენ. ეს იყო დრამას და ახალ ამბებს შორის სხვაობის თავხედური დარღვევა, რაც შემდეგ ომში თითქმის წარმოუდგენელი იყო.

„დიდ ომში“ არ გადაღებულა ბევრი ფილმი. სანგრებიდან სროლის და ქვეითების თხრილებიდან ამოძვრომის რამდენიმე დოკუმენტური ფირი. ბევრი რამ ზღუდავდა კამერის თვალს – დაუმუშავებელი ფირების შენახვა, დაზიანებული ნეგატივების მოვლა, ძნელად სათრევი და პრიმიტიული კამერა და მოწყობილობა და ჯარის მხრიდან მკაცრი შეზღუდვები. კინოისტორიკოსის, ტერი რემსაის მიხედვით, „პირველი მსოფლიო ომის ჯარის და საზღვაო ფლოტის ავტორიტეტებს არაფერი არ ესმოდათ კინემატოგრაფზე, ვერ ხედავდნენ მასში გამოყენებას და ნაკლებად იყენებდნენ კიდეც.“ მშვიდობის დამყარების შემდეგ, რემსაი ამბობდა, რომ მან შეისწავლა ამერიკის ჯარის ყველა ფილმი და ძლივს იპოვა იმდენი ვარგისი ნეგატივი, რომ ააწყოს ხუთფირიანი კინოქრონიკა. 1944 წელს ჯონ ბრედლიმ, ეროვნული არქივის კინოს დივიზიის თავჯდომარემ შეაჯამა, რომ პირველ მსოფლიო ომში გადაღებული ფილმების მხოლოდ ერთი მეექვსედი მოვიდა ჩვენამდე მთელი. „დიდი ომის“ ეკრანული მეხსიერება იტევს მხოლოდ რამდენიმე მოძრავ სურათს, გონებაში კი, უკაცრიელი მიწა სტატიკური სურათია.

ომის და კინემატოგრაფის, ხელისუფლების და კომერციის პირველადი ურთიერთობა საკმაოდ უხეშ გზას ამზადებს შემდეგი დიდი ომისთვის. ცოტა დრო იყო (1917 წლის აპრილიდან 1918 წლის ნოემბრამდე)[11] და ხშირად ცვლებადი გარემო, რათა საკმარისი სიბრძნე და გამოცდილება დაგროვებულიყო. „პირველი მსოფლიო ომი,“ თავისი სიკველის შუა ნაწილში[12] დაასკვნა ტერი რემსაიმ, „დამთავრდა და მხოლოდ შემდგომ გააცნობიერა ჯარმა თუ როგორ უნდა გამოიყენონ კინემატოგრაფი.“

სამაგიეროდ, კინობიზნესმა ომის ფილმად ქცევა ისწავლა. ომის ასახვა ეკრანზე უფრო და უფრო გახშირდა. „ომში ამერიკის ჩართვამდე, ფილმების 10 პროცენტი იყო ომთან დაკავშირებული, 1914-15 წლებში მხოლოდ ორი ფილმი ომზე, 1915-16 წლებში არცერთი და რვა ფილმი 1916-17 წლებში.“ ხოლო 1917-18 წლებში ჰოლივუდმა გადაიღო 23 ფილმი ომზე, ანუ ჯამში 89 ფილმის 26 პროცენტი. მეტიც, „1918-ში, სექტემბრიდან დეკემბრამდე პროპორცია იზრდებოდა. იყო 15 ფილმი ომზე ჯამში 35-დან, ანუ 43 პროცენტი.“ პირველად მოხდა, რომ მხატვრულ ფილმებში ავთენტურობისთვის და შთაბეჭდილების მოსახდენად გამოიყენეს კადრები ფრონტიდან, მაგალითად, დევიდ უორკ გრიფიტის ფილმში სამყაროს გულები [13](1918). ანტიგერმანული მელოდრამები რუპერტ ჯულიანის მონაწილეობით ან მონოკლიანი ერიკ ფონ სტროჰაიმი („კაცი, რომლის შეზიზღება მოგწონს“[14]) დომინირებდნენ სიაში. 1917-18 წლის სტანდარტების მიხედვითაც კი, ქრილის კომიტეტის გადაღებული ფილმები, რომლებშიც დუჟიანი ჰუნები ძალადობენ ბელგიელ ქალიშვილებზე და ფანჯრებიდან ისვრიან მტირალა ბავშვებს, იყო უხეში ფანტასტიკა. ისინი გარდა იმისა, რომ შეურაცხყოფდნენ ომის ასახვას ეკრანზე, არამედ მეტიც, ისინი დისკრედიტირებდნენ კინოპროპაგანდის საქმიანობას.

მშვიდობის დამყარების შემდეგ, ომებთაშორისი პერიოდი იყო სტუდიური სისტემის აღზეევება და კინემატოგრაფის სრული დომინაცია. ჰოლივუდმა მიაღწია თავის წარმატებას. ჰოლივუდში „დიდი ომის“ ხსოვნა 1941 წლამდე და მის შემდეგ რადიკალურად განსხვავდება. „დიდ ომზე“ გადაღებული რეტროსპექტიული ფილმები მეორე მსოფლიო ომის დაწყებამდე იყო ელეგიური, სევდიანი, პაციფისტურად განწყობილი და პერსპექტივის მიმართ ცინიკური. როგორც ეზრა პაუნდის პოეზია, ედვად ესტლინ ქამინგსის მემუარები და ერნესტ ჰემინგუეის წიგნები – ფილმებიც მშვიდობის პაქტს დებენ.

პირველი ანტისაომარი ეპიკური ფილმის, მეტრო გოლდვინ მეიერის დიდი აღლუმის[15], პრემიერა ჩატარდა გრაუმანის[16] ეგვიპტურ თეატრში 1925 წლის 11 ნოემბერს. ეს იყო ფართოდ გაშუქებული მოვლენა, რომელმაც იწინასწარმეტყველა ომის, როგორც აუტანელი გამოცდილების და შეუქცევადი სპექტაკლის ორმხრივი ბუნება. მაგ დროს სცენური დადგმები იყო დიდი კინოპრემიერების პრელუდია. გრაუმანმა დადგა სანახაობა და დაარქვა მას მოგონებები 1918 წელზე, რომელიც წინ უნდა გაუძღვეს საპრემიერო ჩვენებას. სანახაობა შედგებოდა საომარი მუსიკების ნარევისგან, დადგმული „ისტორიული ტაბლოს“ სერიებისგან და საომარი სტილის ცეკვებისგან. ორიგინალური შოუ შეცდომით დასრულდა. Variety-ს ჟურნალისტმა აღწერა მისი ფინალი:

დასასრულს, „უცნობი ჯარისკაცი“ იყო წარმოდგენის ტაბლოზე. სცენაზე იდგა დროშიანი კატაფალკა, რომელსაც ვაშინგტონში, კაპიტოლიუმის ჩრდილში ორი ჯარისკაცი იცავდა. ძალიან ლამაზი და შთამბეჭდავი იყო, მაგრამ კულმინაციისას მაყურებელში აღძრა მოწიწების გრძნობა იმ სიმბოლური დატვირთვის მიმართ, რასაც ის ატარებდა. შედეგად, მაყურებელს პირში კარგი გემო არ დარჩენია, რის გამოც გრაუმანის შესანიშნავი მიღწევა არავინ არ აღიარა, ანუ აპლოდისმენტები უადგილო იქნებოდა.

კოლექტიურ პირში ცუდი გემო გვიანდელი ომის მწარე ნაყოფის გემო იყო. სანახაობამ მეხსიერებაში ამოატივტივა დასაფლავების მოგონებები. შედგომ პერფორმანსებში დასასრული უფრო მისაღები გახადეს. პირველი შეცდომის შემდეგ დროშიანი კატაფალკა ამოიღეს. გადაწყვიტეს გამოეყენებინათ „მოკავშირეების ფერებიანი პრეზენტაცია“ შოუს დახურვისას და „მიეღოთ დიდი აპლოდისმენტები, რასაც იმსახურებდა ჩვენება“.

შედეგად, აღტაცებული პუბლიკა უყურებდა „დიდ აღლუმს“ – ილუზიების დამამსხვრეველ ლიტერატურის კინემატოგრაფიულ ექვივალენტს უაზრო სიკვდილების უნაყოფო მიწა უცნაური გზით უკავშირდებოდა ტრადიციულ რომანტიკას. რეჟისორის, კინგ ვიდორის პირველადი განზრახვა იყო საბრძოლო მოქმედებების შარმის დამსხვრევა. როგორც სტივენ ქრეინმა გააკეთა სიმამაცის წითელ სამკერდე ნიშანში[17], მისი მიზანი იყო ეჩვენებინა ომი ტალახიანი სანგრებიდან  და არა გენერლის ოთახიდან. კინოვარსკვლავი ჯონ გილბერტი თამაშობს ჯეიმს აპერსონს, წისქვილის მფლობელის მემკვიდრეს, რომელიც ომში ნაციონალისტური სიფიცხით და ოიდიპოსური ამბოხებით წავა. ის ჯარში გაირევა დაბალი რანგის ხალხთან, ბულთან (ტომ ო’ბრაიენი), დაკუნთულ ირლანდიელ ბარმენთან, და სლიმთან (კარლ დეინი), სუსტ, საღეჭი თამბაქოს მოყვარულ ზეინკალთან. ისინი მიხვდებიან, რომ პატრიოტულ თამაშებს გამარჯვებული არ ჰყავს. კარლი და ბული კვდებიან და ჯეიმსი სახლში ცალი ფეხით ბრუნდება. ჯეიმსი იმასაც იგებს, რომ მავთულხლართების მეორე მხარეს მყოფი მტრები მისნაირები არიან. სიკვდილის პირას მყოფი გერმანელისთვის სიგარეტის გაზიარებისას, ჯეიმსი ხედავს, რომ მტერი გადაიქცა ადამიანად, რომელიც მისგან საერთოდ არ განსხვავდება.

მხეცი ჰუნი უცბად მოძმე მეგობრად იქცევა. ჯონ ფორდის ფილმში ოთხი შვილი (1928) ამერიკელი ჯარისკაცი გაიგონებს, თუ როგორ საშინლად კვნესის გერმანელი „mutterchen” უკაცრიელი მიწის მეორე მხარეს. „როგორც ჩანს მაგათაც ჰყავთ დედები,“ აღიარებს ქვეითი ინტერტიტრებში. იანკი ვერ აიტანს მოთქმა-გოდებას, ამოძვრება სანგრიდან და წავა ჰუნის დასამშვიდებლად. მშვენიერი პანორამა კეთილი სამარიტელის მარშრუტს მიჰყვება, ნისლის და მავთულების გავლით, ხმის წყაროსკენ, მისი მტრისკენ, მისი ნამდვილი ძმისკენ.

შემდეგი მნიშვნელოვანი ანტისაომარი ფილმი ერიხ მარია რემარკის ბესტსელერზე დაფუძნდა. დასავლეთის ფრონტი უცვლელია[18] პირველად გამოიცა გერმანიაში, 1928 წელს. მას შთამბეჭდავი საერთაშორისო აღიარება მოჰყვა არამხოლოდ იმიტომ, რომ მტერს ადამიანური სახე მისცა, არამედ იმიტომაც, რომ ამერიკელები მაგ მტრებში საკუთარ თავს ხედავდნენ. Universal-International-მა მილიონ ორასი ათას დოლარიანი ადაპტაცია, რომელიც ლიუის მაილსტოუნმა გადაიღო, გამოუშვა 1930 წელს. ამ ფილმის ერთ-ერთმა პერსონაჟმა კაჩინსკიმ (ლუის უოლჰაიმი) მოიფიქრა ომის დიპლომატიური დასასრული. „უნდა აიღო მეფეები და მათი კაბინეტები და მათი გენერლები და ჩასვა ცენტრში (დიდი ველის), ჩააცვა საცვლები და ერთმანეთში კომბლებით აჩხუბო.“ მისმა ამხანაგებმა და „დიდი დეპრესიის“ მაყურებლებმა მისი იდეა გაიზიარეს.

დასავლეთის ფრონტი უცვლელია ქაოტური ხმაურით და რისხვით იწყება. ჯარისკაცების მასა და გამაყრუებელი საომარი მუსიკა ახშობს სკოლის მასწავლებლის გაკვეთილს. ის, რაც ჯერ ჩანს როგორც ირონია – ომის გნიასი – აჩუმებს განათლების ხმას, სინამდვილეში ქმნის ერთიანობას და არა წინააღმდეგობას. მასწავლებელი მოუწოდებს მის ახალგაზრდა ქვეშევდრომებს, რომ იყვნენ სამშობლოს „ღიმილიანი გმირები“, რომ პატრიოტიზმის და სკოლის სულისკვეთების სახელით წავიდნენ საომრად. ახლო ხედების ეიზენშტეინისეული თავბრუდამხვევი მონტაჟის შემდეგ, მოსწავლეები ებმებიან მახეში.

„ჰეისის კოდექსამდელი“ ეპოქის შედარებითი თავისუფლების წყალობით დასავლეთის ფრონტი უცვლელია საოცრად რეალისტურად ასახავს ომს და ანგრევს კლასიკური ბრძოლების ზღაპრულობას. ახალწვეულები შიმშილით, თაგვებით, ტილებით და შეუკავლობით იტანჯებიან. მავთულხლართების გაბმა, არტილერიის უსასრულო ბომბარდირებები, ტყვიამფრქვევის ცეცხლის ფონზე მარშირება, ხელჩართული ბრძოლა და მკვლელობა – სკოლის აუდიტორიას, როგორც სიმბოლოს ესროლეს, დაბომბეს და ააფეთქეს. საშინელება გაბათილებულია მდაბიო კომედიით, სილაღით, მაგრამ დაუნდობელი და აურიდებელი სიკვდილი კანონზომიერებაა: დატვირთული ჯარისკაცების რიგი, რომელიც ჩარეცხილია ტყვიამფრქვევის ცეცხლით; პირდაპირი შეტევის ხმაური, ნისლი და ქაოსი; უკაცრიელი მიწის პეიზაჟი ღამით. სამშვიდობო მოლაპარაკებების მიმდინარეობის ფონზე, ერთ-ერთი გმირი (ლიუ ეირსი) – ან უფრო პროტაგონისტი – კვდება სნაიპერის გასროლილი ტყვიით, როცა ის მიწაყრილიდან ხელს პეპლის მოსაკიდებლად გამოყოფს. ორმაგი ექსპოზიცია რამდენჯერმე აჩვენებს ომში მიმავალ სერიოზულ ახალგაზრდა სახეებს, მათ უკან კი ვხედავთ კიდევ ერთი სახეობის უკაცრიელ მიწას, თეთრი ჯვრების რიგებით სავსე სასაფლაოს.

მხოლოდ საჰაერო ბრძოლაში თუ შეეძლო „დიდ ომს“ ეჩვენებინა რაინდობის რომანტიკული ზღაპრები. პირველი მსოფლიო ომის ტექნოლოგიური ინოვაციებიდან ბიპლანი იყო დიდი თავგადასავლების, ვაჟკაცობის გამოცდის და რაინდული დუელების ერთადერთი მოწყობილობა. Paramount-ის „ბარნშტორმინგულ“[19] ფრთებში (1927) ძველი სიდიადის სულისკვეთება ნავარდობს. ამ ფილმმა მოიგო ისტორიაში პირველი ოსკარი საუკეთესო სურათისთვის. „მათ მომცეს ფრთები, რადგან მე ვიყავი ერთადერთი რეჟისორი, რომელიც ასევე იყო გამოცდილი მფრინავი“ პილოტი უილიამ უელმანი წლების შემდეგ იხსენებს უხმო ფილმების ისტორიკოსთან, კევინ ბრაუნლოუსთან ინტერვიუში. „მე ვიყავი ერთადერთი, ვინც იცოდა რას ნიშნავდა ეს საქმიანობა.“ თუ მართლა ეგრეა, მაშინ მეხსიერება და მითი იდეალურ სინქრონში იყო. ინტერტიტრები საავიაცო გამოცდების სადგურში შესვლას აანონსებს: „აქ იყო კარები, რომლის გაღებას მამაცთა შორის მამაცი თუ შეძლებდა – ესაა ვარსკვლავური დიდებისკენ მიმავალი გზა.“ პილოტები ორივე მხარეს „სპორტული განწყობის“ არიან. როცა ამერიკელების ტყვიამფრქვევი ისვრის, გერმანელი მოწინააღმდეგე აქრობს ცეცხლს და ხალისით სალუტს უგზავნის, რადგან „ამ საჰაერო მეომრებს შორის იყო რაინდული ღირსება.“ ჩახვეული რომანტიკული სამკუთხედი და კლარა ბოუს ცალმხრივი სიყვარული გამოუვალ მდგომარეობას ქმნის, მაგრამ „დიდი ომის“ ტერიტორიაზე ბიჭის და გოგოს ამბები ნაკლებად ვნებიანია ვიდრე ბიჭისა და ბიჭის. ჯეკი (ჩარლზ “Buddy” როჯერსი) და დევიდი (რიჩარდ არლენი) იჩხუბებენ, შერიგდებიან და ბოლოს ერთმანეთის მკლავებში აღმოჩნდებიან, სიკვდილის ჰომოეროტიკულ სარეცელზე ხვევნით და კოცნით. სირთულეების გავლის და თმაში ჭაღარის შერევის მიუხედავად ჯეკს არ ეტყობა, რომ ომმა  ძალიან შეცვალა, რაც შეიძლება როჯერსის ცუდი თამაშის ბრალიც იყოს. სახლში დაბრუნებული, ის და კლარა ბოუ ნაკლებად გულწრფელ, მაგრამ ტრადიციულ ჰეტეროსექსუალურ კავშირს ამყარებენ. სანახაობით სავსე ფრთებშიც კი, „დიდი ომის“ სიკვდილი არის სწრაფი და დაუნდობელი. ქარიზმატული გერი კუპერი თამაშობს პილოტს, რომელმაც უეცრად მიაღწია დიდებას და პრაქტიკის დროს დაიღუპა.

ასევე, ჰოვარდ ჰიუზის ჯოჯოხეთის ანგელოზები (1930) ხმელეთზე – მელოდრამაა, როცა ღრუბლებში გადადის მოქმედება, იწყება სასტიკი ბრძოლები. ეს ფილმი თავისი სათაურის მსგავსად ერთგვარი ოქსიმორონია. უნიკალური ბლოკბასტერი, გადაღებული 4 მილიონ დოლარად და სამი დუბლიორი პილოტის სიცოცხლის მსხვერპლით. მონტე რუტლეჯი (ჯეიმს ჰოლი), უპრინციპო თავხედი, და მისი იდეალისტი ძმა როი (ბენ ლიონი) შეურთდებიან სამეფო მფრინავ კორპუსს. ერთი გაუაზრებელი იმპულსის გამო, მეორე – პატრიოტული ვალდებულების . მონტეს აბსტრაქტული კოდექსის და წესდების არ სჯერა. მას დაიჭერენ პრუსიის ოფიცრის ცოლთან მყოფს და დუელს გამოუცხადებენ. ის, ჩაალაგებს ბარგს და ლაღად, ომახიანად გამოტოვებს დილის შეხვედრას. როი დაეხმარება ძმას, მაგრამ მისი წარმოდგენები ერის სიწმინდეზე და ქალის ღირსებაზე, როგორც მინიმუმ, ნახევრად მცდარი აღმოჩდნება. როის ჰყავს საცოლე, ქარაფშუტა ქერა გოგო (ჯინ ჰარლოუ), რომელიც  არ არის ერთგული. როის საშუალებით, ცდილობს დაუახლოვდეს მონტეს. როის გული ასე ვერაგულადაა გატაცებული, მაგრამ მისი თავდადება ღმერთის და ქვეყნის მიმართ ურყევი რჩება. ბოლოს, ამჯობინებს ესროლოს თავის ძმას მონტეს, ვიდრე გაამხილოს ჯარის საიდუმლოებები. ვიქტორიანულ გმირებს შორის უკანასკნელი, როი შემდგომ ხვდება დამხვრეტთა ჯგუფს.

Paramount-ის არწივი და შევარდენი[20] (1933) კარგად ასახავს „დიდი ომის“ საჰაერო შეჯიბრებების ვაჟკაცურ ბრძოლას და ქცევათა რაინდულ კოდექსს, რომელიც არეგულირებდა ამ ბრძოლებს. მაგალითად, მტრებს შორის საფირმო სალუტების გაცვლა, დაცემული მოწინააღმდეგეების სადღეგრძელო და სხვა. იმის შემდეგ, რაც ახალწვეულმა არტილერისტმა ქრუკერმა (ქერი გრანტი) პარაშუტირებული დაუცველი გერმანელები დაცხრილა, ამხანაგები მას სასადილოში ერიდებოდნენ. „ვერ ვხვდები,“ ამბობს საკმაოდ ლოგიკურად. „ომია. მე მტრის მოსაკლავად დამიქირავეს. ამისთვის წესები არ არსებობს. ჩემ მიერ მოკლული ერთი ნიშნავს ერთით ნაკლებ ჩემს მომკვლელს. ესაა ჩემი საქმე.“ „ზურგში სროლისნაირია,“ – უთხრეს მას, „არავინ არ აკეთებს ამას, ესაა და ეს.“ „ჯენტლმენური შეთანხმებაა, ბებერო.“ ვერ ვიტყვით იმას, რომ წესების დაცვა რაიმე აზრს სძენდეს თამაშს. ჯერი იანგი (ფრედრიკ მარჩი) „სპორტული ინტერესის“ გამო ჩაირიცხება სამეფო მფრინავთა კორპუსში, მაგრამ მოკლე ხანში მისი ხუთი არტილერისტი ბრძოლაში დაიღუპება. მათი სიცოცხლე, როგორც მათი სახელები ესკადრილიის ბორტზე ცარცით დატანილი, ერთი ხელის მოსმით გაქრება. ბიჭური გამოხტომა ეგზისტენციალურ ტკვილად გადაიქცევა. როგორც თავად იანგი აღმოაჩენს, ის არის „სასაფლაოსკენ მიმავალი მძღოლი“.

წვიმიან და ხმაურიან არწივი და შევარდენში ჩვენ ვხედავთ არაჩვეულებრივ ფრედერიკ მარჩს გადამწვარი პილოტის როლში, მზერით, რომელსაც მოგვიანებით „ათასიარდიანი მზერა“[21] შეერქვა. ის თამაშობს დანაშაულის გრძნობით და კოშმარებით ტანჯულ ჰეროიკულ მფრინავს, რომელიც ლაპარაკობს სიმამაცეზე და ქვეყანაზე, მაგრამ მისივე ცარიელი თვალები გასცემს. მისთვის მიძღვნილ საღამოს, ის, საბოლოოდ გატყდება, შესვამს გერმანელების კარგად ყოფნის სადღეგრძელოს და მკერდიდან მედლებს მოისვრის. „ესენი ბავშვების მკველობისათვის მივიღე. ისინი, ყველანი დაგლეჯილი ხორცის, დატეხილი ძვლების და სისხლის ნაჭრები არიან!“. ის გადააგდებს თავის ჭიქას და იტყვის მწარე სადღეგრძელოს. „მე გაძლევთ ომს!“ პირველი მსოფლიო ომის გამორჩეული მფრინავი მიდის და იარაღს საფეთქელზე იდებს. შემდეგ, ქრუკერის საქმეა მითი აღადგინოს. დილას მისი მეგობრის გვამს თვითმფრინავში ჩასვამს და ისე მოაწყობს, ვითომ იანგი გმირულად დაიღუპა. ხომალდის ემბლემა, სიკვდილი ცელით, ქრება და ჩნდება სამახსოვრო დაფა, რომელზეც წერია ლეგენდა ადამიანზე „რომელმაც მამაცურად მიუძღვნა თავისი სიცოცხლე საჰაერო ორთაბრძოლებს, რათა გადაარჩინოს დემოკრატიული სამყარო.“ რეალობა კი ის არის, რომ ომი სუიციდია, ხოლო პატრიოტიზმი ტყუილი.

უდაოდ, სტოიკურ სიმამაცეს და ილუზიების ნგრევას თავისი რომანტიკა გააჩნია. „დიდი ომის“ ბევრი ფილმი დახტის განდიდებიდან გაკიცხვამდე და გაკიცხვიდან ზეიმამდე. სანამ ნარატივი მოგვითხრობს საყოველთაო მშვიდობაზე და ომის საშინელებებზე, ამ დროს ვიზუალი სპექტაკლის ჩვენებით გხიბლავს. მუსიკაც იარაღის აღებისკენ მოგიწოდებს. დიალოგებში გამოიხატება ამაოება, ხოლო მუსიკა და ხმა ბრძოლის სიამოვნებას ყვირის. ჯოჯოხეთის ანგელოზებში შესანიშნავად არის გამოყენებული სინქრონული ხმების ხელოვნება, რაც იყო აღმოჩენა ომის ფილმებისთვის. მსგავსად განგსტერული ფილმების ატმოსფეროსი, რომელიც დაიბადა „Warner Bros.“-ში ფილმებით პატარა ცეზარი[22] (1930) და საზოგადოების მტერი[23] (1931), ომის კინემატოგრაფიული განსახიერება ხედვის გარდა სმენასაც ითხოვს. ფრთები უფრო ჩუმი ან სიმფონიურია; ჯოჯოხეთის ანგელოზები უფრო მექანიკური, აფეთქებების და ბზუილის კაკაფონიაა. დასამახსოვრებელი ფინალი, რომელშიც ბიპლანები ბზუიან და გაბრაზებული კოღოებივით ეტაკებიან ერთმანეთს, არამხოლოდ ვიზუალური სპექტაკლია, არამედ სმენითიც. უეცარი აფეთქებები, პროპელერის ზუზუნი, ძრავის ჩართვა და ტყვიამფრქვევის სტაკატოს მსგავსი კაკანი, საბოლოოდ ბომბარდირების განცდას ქმნის.

„MGM“-მა ტექნიკური განვითარების კვალდაკვალ და ხმის როლის გათავისებით, 1931 წელს, ხელახლა გამოუშვა დიდი აღლუმი, სპეციალურად ჩაწერილი მუსიკალური გაფორმებით. ანტისაომარი კლასიკის გადამუშავება თავიდან ბოლომდე ეყრდნობოდა ახალი ტექნოლოგიების საქმეში ჩართვას და ფილმების ორიგინალური ტონალობების დახშობას. „დიდი აღლუმი დაბრუნდა… ხმის დამატებით გაორმაგებული ძველი განცდებით,“ ეწერა სარეკლამო ფურცელზე, რომელიც ასევე პირდებოდა:

• როცა დიდ აღლუმში იარაღები გაიელვებენ, ისინი დაიღრიალებენ კიდეც.
• როცა ომისგან გაპარტახებული ჰორიზონტისკენ მიმავალი თვითმფრინავი გადაიფრენს მომუშავე მანქანანების თავზე, მათი ჭექა-ქუხილი სცენიდანვე დაენარცხება.
• და როცა კარლ დეინი თამბაქოს წვენით ჩააქრობს სანთელს, სანთელი შიშხინით ჩაქრება.

მართალია, ორკესტრის მიერ ჩაწერილი ორიგინალური მუსიკა დარჩა, მაგრამ ეკრანზე ომის ეფექტი ჰქონდა არა სიმებს და ჩასაბერ ინსტრუმენტებს, არამედ ძრავის და იარაღების ხმებს.

1930-იანებში ომთან დაკავშირებულ სხვა მოვლენებს ბნელი ელფერები დაჰკრავდა. საბრძოლო ველის იქით „დიდი ომის“ ვეტერანები ავად თუ კარგად ცდილობდნენ დამკვიდრებულიყვნენ სოციუმში, რაც ცოტათი ნაკლებად სისხლიანი პროცესი იყო ვიდრე პოზიციური ომი. გინდ არ მოწამლულიყვნენ, ყოფილი ქვეითები სამუდამოდ დასახიჩრდნენ მათი სამსახურით, ხოლო სამშობლომ მათ წინდაუხედავად უღალატა. „Warner bros.“-ის „საზოგადოებრივი ცნობიერების“ აღზევებისას, ვეტერანების ბედი კიდევ უფრო დაამძიმა სცენარისტების სადისტურმა ფანტაზიამ. ყოფილ ჯარისკაცებს ხან უსამართლოდ ამწყდევენ ბორკილების გუნდში[24] („მე გავიქეცი ბორკილების გუნდიდან[25], 1932), ხან უსამართლოდ აპატიმრებენ (გმირები გასაყიდად[26], 1933), ხან სამარცხვინოდ მიატოვებს უმადური ერი („დავიწყებული კაცის“ ნომერი ოქროს მაძიებლებიდან[27], 1933).

მიწაზე დაშვების შემდეგ, ფრთების რეჟისორმა უილიამ უელმანმა ფილმში გმირები გასაყიდად ასახა სამშობლოს ფრონტის მემკვიდრეობა „დიდი ომის“ დროს. ვაშინგტონიდან „დამატებითი საექსპედიციო ძალების“ ძალისმიერი გასახლების შემდეგ[28] გადაღებული ფილმი მოგვიყვება ვეტერანის, ტომ ჰოლმსის (რიჩარდ ბართელმესი) არადამიანურ უიღბლობაზე. უელმანი ფილმს იწყებს ავიატორის ხედვის წერტილით, რომელიც უყურებს ნაომარ ველს. კამერა ზევიდან მიყვება ჯარს და გრძელი ხედით გვიჩვენებს უკაცრიელ მიწას, თხრილებს, მავთულხლართებს და ბომბარდირებისგან გაჩენილ ორმოებს. ომის ველზე სასიკვდილოდ განწირულ ჰოლმსს გერმანელი ექიმი გადაარჩენს. გერმანელი აღარ არის ჰუნი და მხეცი. გამოჯამრთელების დროს ჰოლმსი მორფზე დამოკიდებული ხდება. მშვიდობის დამყარების შემდეგ ნარკომანიის გამო ის ბანკში სამსახურს კარგავს. „დროა შეწყვიტო დოლზე დაკვრა და დროშის ქნევა“ – ეტყვის მას ბანკის პრეზიდენტი. უიღბლობის ნაკადი მოდის და მოდის. ტომს აგზავნიან ნარკოფერმაში და დედამისი მიღებული შოკისგან კვდება; ის ცდილობს შეაჩეროს მუშათა აჯანყება, შედეგად კვდება მისი ცოლი; მას უსამართლოდ აპატიმრებენ ხუთი წლით; მერე სახელმწიფო პირები გაიყვანენ ქალაქგარეთ, სადაც მასზე ლოკალური პოლიცია იძალადებს. როცა მას პოლიციელები და დაქირავებული ბანდიტები შეტენიან მანქანაში, ის წამოიყვირებს – „ვის უძახით წითლებს და ჰობოებს[29]? ჩვენ ომის ვეტერანები ვართ!“. „ახალი შეთანხმების“[30] სტილში შესრულებული ნაჩქარევი ფინალი („სამაგიეროდ, წვიმამ გადაიღო“) ვერც „დიდი დეპრესიის“ სასოწარკვეთა დაავიწყა ხალხს და ვერც „დიდი ომის“ დატოვებული მემკვდირეობა.

მეორე მსოფლიო ომამდე საბრძოლო ველის განწირულობა და სამშობლოს სიბნელე დომინანტური მოტივები იყო. ჰოლივუდმა ომზე რამდენიმე არასერიოზული და განმადიდებელი ფილმიც გადაიღო, მაგალითად, გამარჯვების ფასი[31] (1926) და მითოსური ცვლილებების განთიადზე გამოშვებული მებრძოლი 69-ე[32] (1940). ევროპელებისგან განსხვავებით, შედარებით უვნებელ ამერიკელებს დიდი ილუზიის ნაწილის შენარჩუნება შეეძლოთ. მაგრამ უფრო ხშირად კაცები ერთი მეორის მიყოლებით კვდებიან, მაგალითად, ისეთ ფილმებში, როგორიცაა The Lost Patrol (1934) ან The Dawn Patrol  (1930 წლის ორიგინალი და მისი რემეიკიც 1938-ში). ამ მხრივ ყველაზე საინტერესოა MGM-ის ფილმი მათ მისცეს მას იარაღი (1937). იწყება „სიკვდილის ვაჭრების“ მონტაჟით, ცეცხლსასროლი იარაღის ქარხნის ჩვენებით. შესაძლოა ეს სცენა არის საბჭოთა რეჟისორის, ძიგა ვერტოვის გუნდის გამოუყენებელი კადრები. ფილმში მოთხრობილია, თუ როგორ გადააქცია ამერიკის ჯარმა მშვიდობიანი სოფლელი მკვლელად. ახალწვეული გონებას კარგავს მას შემდეგ, რაც სისხლისმსმელი უფროსი მას მუცელში ესვრის. მაგრამ ახალწვეული მალევე ამუღამებს ბრძოლისთვის საჭირო უნარებს. რეალური ბრძოლისას, ის, ჩააბარებს ტესტს, მარტო დაცხრილავს გერმანელი ტყვიამფრქვევების გუნდს, მათ შორის ესვრის იმას, ვინც დანებების ნიშნად ხელები ჰაერში ასწია. სამშობლოში, ის, ომში გამომუშავებულ უნარებს გამოიყენებს და გახდება განგსტერი და ბოლოს მას სამოქალაქო ტყვიები შეიწირავს. მისი ყოფილი უფროსი, ახლა უკვე პოლიციის უფროსი იტყვის, რომ „ის ჩემი ბიჭებიდან იყო.“ „ის შენი გამორჩეული მოსწავლე იყო,“ იტყვის დასევდიანებული მეგობარი. 1939 წლამდე, დროის მარშის[33] რეტროსპექტივა ჰოლივუდის ისტორიაზე მოიხსენიებს ფილმს „დასავლეთის ფრონტი უცვლელია“, როგორც „საუკეთესო ფილმს ომზე“. რეალურად, ფილმები ომზე ანტიოსაომარი ფილმები იყო.

[1] Film Daily-ს რედაქტორი 1937-57 წლებში. Film Daily ამერიკაში პირველი ყოველდღიური გაზეთი კინოზე 1918-70.

[2] ამერიკელი პოლიტიკოსი, „კინოს ასოციაციის“ თაჯდომარე, ცნობილი „ჰეისის კოდექსის“ ავტორი და დამკანონებელი.

[3] „კლასიკური ჰოლივუდი“ ეს არის ეპოქა 1910-იანებიდან 60-იანებამდე. გამოყოფენ უხმო კინოს ეპოქას (ოციანების დასასრულამდე) და ხმოვან ეპოქას (სამოციანებამდე, იგივე „ჰოლივუდის ოქროს ხანა“). მას მოსდევს „ახალი ჰოლივუდი“

[4] „საბედისწერო ქალი“ – ნუარ ფილმებისთვის დამახასიათებელი პერსონაჟი, რომელიც მამაკაცი გმირის ცხოვრებას საბედისწეროდ შეცვლის (უარესობისკენ).

[5] The Wizard of Oz

[6] It’s a Wonderful Life

[7] ვუდრო უილსონი (1856-1924), ამერიკის პრეზიდენტი (1913-21)

[8] Muckraker – ამერიკაში პროგრესული ერის (1896-1917) პერიოდში მოღვაწე ჟურნალისტი, რომლებიც ორიენტირებულნი იყვნენ კორუფციის მხილებაზე.

[9] War As It Really Is

[10] The Horrors of War

[11] CPI დაარსდა 1917 წელს და დაიშალა 1919-ში.

[12] ტერი რემსაის წიგნი „ათას ერთი ღამე – კინემატოგრაფის ისტორია“ (1926) ორტომიანია

[13] Hearts of the World

[14] The man you love to hate

[15] The Big Parade

[16] სიდ გრაუმანი (1879 -1950), ამერიკელი ბიზნესმენი და შოუმენი

[17] The Red Badge Of Courage

[18] All Quiet on the Western Front

[19] Barnstorming – თვითმფრინავის მანევრებით შექმნილი სანახაობა

[20] The Eagle and The Hawk

[21] The Thousand-yard Stare

[22] Little Caesar

[23] The Public Enemy

[24] Chain Gang

[25] I Am a Fugitive from a Chain Gang

[26] Heroes for Sale

[27] Gold Digger

[28] 1932 წლის 28 ივლისს ამერიკის გენერალურმა პროკურორმა უილიამ დ. მიტჩელმა ძალის გამოყენებით დაშალა დემონსტრაცია, რომლის მოთხოვნა იყო ვეტერანებისთვის ვადაზე ადრე გადაეხადათ კომპენსაცია.

[29] Hobo – ინგლისურენოვანი ტერმინი, ნიშნავს მოხეტიალე მუშას.

[30] New Deal – ამერიკის პრეზინდეტის, ფრენკლინ დ. რუზველტის მიერ შემუშავებული გეგმა, რომლითაც გადალიახა დიდი დეპრესია

[31] What Price Glory?

[32] The Fighting 69th

[33] “March of Time” – ამერიკული მოკლემეტრაჟიანი ფილმების სერია, რომელიც გადიოდა კინოთეატრებში 1935-51 წლებში.