ინტერვიუ აკი კაურისმიაკისთან

თარგმანი და შესავალი: ეთერ შეროზია, მაქი კვიციანი

შეიძლება ითქვას, რომ აკი კაურისმიაკის კინო არის ხელოვნება პერფორმატიულობის გარეშე. მისი გმირები, არსებულ ეკონომიკურ ფორმაციაში ჩართული ადამიანები, ეკრანებიდან გვიმხელენ სევდას, რომელიც მათთვის ყოველდღიურობის ყულფია, ყოველდღიურობის გილიოტინა. კაპიტალიზმის კრიმინალური ბუნება ადამიანებს მარტივი სურვილებისგანაც კი ისე განძარცავს და განაიარაღებს, თითქოს, მათი ჩარხად ქცევა ბუნებრივად და უმტკივნეულოდ უნდა მივიღოთ. მივიღოთ და შევეგუოთ. კაურისმიაკის გმირები საპირისპიროს გვიმტკიცებენ.

რუტინულ, სტატიკურ სცენებში, დინამიკა ყოველთვის გამოკრთება. მოძრაობა სიცოცხლისკენ, სრული სვლით. მოძრაობას სოლიდარობა ქმნის, სიარული ერთმანეთის მხარდამხარ და არა – ურთიერთსაპირისპიროდ. კლასობრივი თანაგრძნობა გმირებს კაპიტალიზმის ველურ პირობებშიც კი, გადარჩენის შესაძლებლობას უტოვებს. დასკვნითი სცენებიც ამის ნათელი გამოხატულებაა. ოთარ იოსელიანი რომ მოვიშველიოთ, კინო, როგორც ხელოვნების მედიუმი, შესაძლოა, იყოს მკურნალი. ჩვენ ვიტყოდით, ეს მოსაზრება კაურისმიაკის კინოს ზედმიწევნით შეესატყვისება.

მიუჩვეველი თვალი, თავიდან, ანაქრონულობით დაიბნევა: აკი კაურსმიაკის ფილმებში რთული გასარკვევია, რომელი დროა. მის ბოლო ფილმში, Fallen Leaves უკრაინის ომზე რადიოდან მოწოდებული სიახლეები თუ მიგვანიშნებს, რომ მოქმედება დღევანდელობაში მიმდინარეობს. სხვა ყველაფერი, შენობები, მანქანები, ინტერიერი, ჩაცმულობა, 50-იან წლებს ჰგავს. ამ სტილის თავისებურებასთან ერთად, კაურისმიაკის ფილმების სხვა საერთო მახასიათებელი იქცევს ყურადღებას: ის ყოველთვის მშრომელთა კლასზე გველაპარაკება. მისი გმირები რიგით ადამიანებს ჰგვანან. ყველა ამოვიცნობთ თავს ფერმიხდილ მგზავრში, ან მასში, ვინც გადაითვლის უკანასკნელ თეთრებს, რომ კინოს ბილეთი იყიდოს და ამ ფორმით ქანცგამწყვეტ, დამშრეტ ყოველდღიურობას გადაურჩეს. ეს კინო იმდენად ადამიანური და ნამდვილია, რომ ზღვარი ეკრანულ გამოცდილებასა და ნამდვილ ცხოვრებას შორის უფერული ხდება.

მაშინ, როცა თანამედროვე კინოინდუსტრია ტენდენციური, სპეც-ეფექტებით გაჯერებული, ბიუჯეტზე ორიენტირებული ფილმებით ავსებს ეკრანებს, კაურისმიაკის ფილმების ნახვა ერთგვარი შვებაა. მისი ნატიფი და მოზომილი იუმორი მნიშვნელოვნად ამსუბუქებს კინოგმირების ყოფის ყოველდღიურ სევდას. 

ეს თარგმანი ქრონოლოგიურად რამდენიმე ინტერვიუს აერთიანებს. სიტყვაძუნწი რეჟისორი, მაყურებლის ცნობისმოყვარეობას, შესაშური გულწრფელობით აკმაყოფილებს.

ახლა ფილმს რომ ქმნიდეთ, რა თემაზე გადაიღებდით?[i]

აკი კაურისმიაკი: რა თქმა უნდა, ტკივილზე ადამიანთა თვალებში, ან რაიმე მსგავსს…

რა რჩევას მისცემდით თავს, ახლა რომ იღებდეთ ფილმს?

აკი კაურისმიაკი: არ დაუშვა შეცდომები.

რა არის ფილმის კეთების პროცესში ყველაზე რთული? 

აკი კაურისმიაკი: ეს, ჩვეულებისამებრ, კადრებს ეხება. არასწორი კადრები, არასწორ დროს. 

რატომ იღებთ ფილმებს?

აკი კაურისმიაკი: არ მეგულება უფრო გულწრფელი საქმე, ვიდრე ფილმების გადაღებაა.

რა შთაგაგონებთ ან რას მიჰყავხართ ფილმის გადაღებამდე?

აკი კაურისმიაკი: აი, ამ წუთას არაფერი, ახალგაზრდობაში, უფრო მონდომებული ვიყავი. ახლა უბრალოდ შფოთვა მაქვს. 

მომწონს, რომ თქვენ ხშირად გყავთ ძაღლები ფილმებში. 

აკი კაურისმიაკი: ძაღლები რეალურ ცხოვრებაშიც მყავს. ძაღლის ბუნებას მხოლოდ ძაღლთან ურთიერთობით გაიცნობ.

რომელია თქვენი საყვარელი ფილმი?

აკი კაურისმიაკი: ამ წუთას ვიტყოდი, რომ ოძუს Tokyo Monogatari და ჰოვარდ ჰოუკსის Only Angels Have wings, რადგან ისინი ეხებიან ჩემს პატარა და საწყალ სულს.

ერიკ კონი: პირველ რიგში, გკითხავთ, რატომ ტრილოგია?

აკი კაურისმიაკი: საშინლად მეზარება მოვუყვე ყველას, რომ ვქმნი ტრილოგიას. სხვა შემთხვევაში, ბანქოს თამაშის გარდა არაფერს გავაკეთებდი. იმას, რაც დავისახე, სჭირდება მომდევნო ათი წელი. ჩემს მორიგ ტრილოგიას ჰქვია- The Harbor Town. შემდეგისთვისაც კი მაქვს სახელი შერჩეული- The Barber of Vigo. ვიგო არის ზღვისპირა ქალაქი ესპანეთში. სულ ეს არის, რაც ახლა ვიცი მის შესახებ. ამრიგად, მას გადავიღებ 5 წელიწადში და მესამეს-10 წელიწადში. ამის შემდეგ კი, შემიძლია, პენსიაზე გავიდე.

ერიკ კონი: დღეს უფრო გიჭირთ ფილმების გადაღება?

აკი კაურისმიაკი: დიახ, ვთვლი, რომ რადიკალურად განსხვავდება ჩემი ახალგაზრდობისგან, როცა მსოფლიოში ყველაზე სწრაფი კინოშემოქმედი ვიყავი. მე ვიყავი წარმოუდგენლად სწრაფი, ცუი ჰარკზე უფრო სწრაფიც კი. უდავოდ უფრო სწრაფი, ვიდრე ჯიმ ჯარმუში. დღეს კი, ის უფრო სწრაფად ქმნის კინოს ვიდრე მე, რაც ცოტათი შემაშფოთებელია, თუმცა, არც იმდენად, რომ ავჩქარდე. ვფიქრობ, უკვე ვთქვი ის, რაც უნდა მეთქვა. უკვე არ მაქვს ამბიცია, ვიჩქარო.

ერიკ კონი: თქვენი ფილმების უმეტესობა, თემატურად, მუშათა კლასის პერსონაჟებისა და მათი ცხოვრებისეული ქარტეხილების ირგვლივ ტრიალებს. როგორ ახერხებთ, თავიდან აიცილოთ კინოში პერსონაჟების გამეორება?

აკი კაურისმიაკი: კარგი, შეხედეთ ჰოვარდ ჰოუკსს. არის ჯონ უეინი იგივე Rio Bravo-ში, რაც El Dorado-ში? თამაშობს კი ის საკუთარ თავს? ყოველთვის ვიმოწმებ ჰოვარდ ჰოუკსის მაგალითს, როდესაც ისმის კითხვა იგივე პერსონაჟების, მსახიობებისა და გარემოებების გამეორების შესახებ. თუნდაც კენ ლოუჩის მაგალითი, მისი სტილიც ერთგვაროვანია. ამასთანავე, არ ვარ დაინტერესებული მდიდარი კლასით. საერთოდ არ ვიცი, როგორ დავწერო დიალოგები მათთვის. არ ვიცი, როგორ საუბრობენ ისინი. სულ ვმუშაობდი და ვმუშაობდი და, შესაბამისად, ჩემს ყველა პერსონაჟს პირადად ვიცნობდი. ზოგადად, ბევრსაც არ ვმოგზაურობ.

ერიკ კონი: როგორც ვიცით, აღარ სტუმრობთ ამერიკას ხშირად…

აკი კაურისმიაკი: მიყვარს ნიუ იორკი, თუმცა ჩემს პასპორტს არ აქვს თითების ანაბეჭდები, შესაბამისად ვერ წავალ ამერიკაში. ასევე, წესისამებრ, მათ უნდა გადამიღონ ფოტო თვალებზე, რისი წინააღმდეგიც ვარ. არ მინდა, ქუჩის ყველა კუთხეში მაკვირდებოდნენ. პირადი სივრცის დაცვის ცოტათი მოჭარბებული მოთხოვნილება მაქვს. 

ერიკ კონი: თქვენს ნამუშევრებში ძველი ამერიკული კინოს მიმართ დიდი მოწიწება იგრძნობა. რა აზრის ხართ თანამედროვეზე კინოზე?

აკი კაურისმიაკი: ჩემთვის, თანამედროვე ჰოლივუდი, სრული სირცხვილია, მაგრამ დამოუკიდებელი კინო იმედისმომცემია. მართალია, მე ძველი ჰოლივუდის დიდი მოყვარული ვარ. The Great Train Robbery-ით დაწყებული, ყველაფერმა დატოვა ჩემზე კვალი; ბოგარტის ტექნიკამაც, რაულ უოლშმაც. ნებისმიერი დამისახელეთ და უსათუოდ მისი მოყვარული აღმოვჩნდები. თუმცა, ასეთი ჰოლივუდი გაქრა.

ერიკ კონი: როგორ ხვდებით ხოლმე, რომ თქვენს მიერ გადაღებული სცენა სასაცილოა?

აკი კაურისმიაკი: მაქვს საკუთარი თეორია იმაზე, თუ რა არის სასაცილო და რა – არა, მაგრამ ეს ყოველთვის არ მუშაობს. მგონია, ჩემმა თეორიამ ამ უკანასკნელ ფილმში გაამართლა, მაგრამ მახსენდება რამდენიმე, რომლებზეც მაყურებელი სევდიან სცენებზე იცინოდა და სასაცილოზე კი, პირიქით – ტიროდა. ამან ცოტათი კი გამაკვირვა, მაგრამ ჩემს რეაქციას რა მნიშვნელობა აქვს. მერე რა, თუკი ვიღაცას აეტირა. ვინ ვარ, განვსაზღვრო, როდის უნდა გაიცინონ ან იტირონ ადამიანებმა.

ერიკ კონი: Le Havre თქვენთვის პერსონალური ფილმია?

აკი კაურისმიაკი: არ არის ეს ფილმი ძალიან პერსონალური. ვეცადე, რომ ჩემი ბოლო 30 წლის ნაგროვები ოსტატობა ისეთი ფილმის შექმნისთვის გამომეყენებინა, რომლის გაგებას, ჩინელი ქალიც კი, სუბტიტრების გარეშე შეძლებდა.

ერიკ კონი: თვლით, რომ ამ შედეგს მიაღწიეთ?

აკი კაურისმიაკი: დიახ, ვთვლი, რომ ეს გამომივიდა, იმ ჩვეული შეცდომებით, რომლებსაც ყოველთვის ვუშვებ. ამჯერად კმაყოფილი ვიყავი, რადგან ხალხი დარბაზს ბედნიერი ტოვებდა.

ერიკ კონი: ერთ–ერთ ბოლოდროინდელ ინტერვიუში ახსენეთ, რომ იმ სცენაში, რომელშიც პოლიცია მიმალულ ემიგრანტს პოულობს, გსურდათ, რომ ის დაღუპული ნათესავების ცხედრებით ყოფილიყო გარშემორტყმული. რატომ შეიცვალეთ აზრი?

აკი კაურისმიაკი: სერიოზული პრობლემაა ემიგრანტები, რომლებიც 120 ან მეტ კილომეტრს ტანჯვით გადიან მივიწყებული ტრაილერების კონტეინერებში. ხშირად ისინი გზაშივე იღუპებიან. რაკი შთამაგონებელ ფილმს ვქმნიდი, არ მინდოდა, ეს სიმძიმე მაყურებლისთვის მეჩვენებინა. თუ იმედი არ არსებობს, აღარც უიმედობის მიზეზი რჩება. 

ერიკ კონი: მკვეთრ განსხვავებას ხედავთ ფინეთის მაშინდელ და ახლანდელ კინოშემოქმედებით კლიმატებს შორის?

აკი კაურისმიაკი: არა, ვერ ვხედავ, რადგან ყოველთვის ვმუშაობდი იმ თანხებით, რაც თავად გამაჩნდა. პირველი ათი წლის განმავლობაში, არც ხელფასი გვქონდა, არც რაიმე ფული. საკუთარ გზას ყოველთვის თავად ვიკვალავდი. 

ერიკ კონი: Le Havre წელს ფინეთის რჩეული გახდა ოსკარზე საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმის კატეგორიაში წარსადგენად. როცა The Man Without a Past იყო ნომინირებული, თქვენ უარი თქვით, დასწრებოდით ცერემონიალს, ერაყში მიმდინარე ომის გამო. წელს რომ წარედგინათ თქვენი ფილმი, ისევ გამოხატავდით წინააღმდეგობას?

აკი კაურისმიაკი: ის დრო სრულიად უიმედო იყო, რადგან ყველამ ვიცოდით, რომ ომი დაიწყო. ნამდვილად არ მქონდა საზეიმო განწყობა. ახლანდელი სიტუაცია განსხვავებულია, რადგან ხელისუფლება – ჩეინი, ვოლფოვიცი, – ეს იდიოტები, ყველანი მოშორდნენ. შეერთებულ შტატებს დემოკრატიული მთავრობა მართავს. არ ვიცი, ეს კარგი ხელისუფლებაა თუ ცუდი, მაგრამ ჩემი ბოიკოტი ნამდვილად დასრულებულია.

ერიკ კონი: უდავოა, რომ კრიტიკოსების საყვარელი ავტორი ხართ, მაგრამ თავად თქვენთვის რამდენად მნიშვნელოვანია, რომ კარგი გამოხმაურება მოჰყვეს თქვენს ნამუშევრებს?

აკი კაურისმიაკი: პროდიუსერიც ვარ, ასე რომ, ორშაბათობით გაყიდვების რაოდენობის მონაცემებსაც ვიღებ მეილზე. იმედი საუკეთესოსი კი მაქვს, მაგრამ, რაკი ჩემს ფილმებში არ არის სექსი და ნარკოტიკი, მოლოდინი შესაბამისი უნდა მქონდეს. თუმცა, მაინც მწამს ზრდასრული აუდიტორიის და მისი დახვეწილი გემოვნების. მახარებს, როცა ხალხი ჩემს ფილმებს უყურებს, მაგრამ მთლად მწვერვალადაც არ ჩამთვალოთ.

exberliner: რატომ გადაიღეთ ფილმი არალეგალურ ემიგრაციაზე?[ii]

აკი კაურისმიაკი: ეს არის სერიოზული თემა, არა? არც ისე კარგი ვარ ასეთ ფილმებში. ეს უფრო პოლიტიკის საკითხია, რაც დიდად არ მხიბლავდა, მაგრამ დიდხანს მაწუხებდა ეს პრობლემა და ბოლოს მაინც ვთქვი: „კარგი მაშინ, მოდი, გავაკეთებ ამას“.

exberliner: მიუხედავად იმისა, რომ ეს ჩვენი დროის ძალიან მნიშვნელოვანი თემაა, თქვენ აირჩიეთ გამოხატვის კინემატოგრაფიულად კლასიკური ფორმა. მაგალითისთვის, ავიღოთ მანქანები თქვენს კინოში. არის თუ არა ეს ხერხი, ამ პრობლემის მარადიულობის წარმოსაჩენად?

აკი კაურისმიაკი: მოდი, ვიტყვი, რომ უბრალოდ, არ მიყვარს თანამედროვე მანქანები. ისინი ყველა ერთნაირად გამოიყურებიან და ყველა პლასტმასისაა. პრობლემებს ერთი კარგი რამ ახასიათებთ: მარადიულები არიან; არასდროს ქრებიან, ვიდრე ჩვენ თვითონ არ მოვაგვარებთ მათ… და საბოლოოდ მივდივართ ერთ უფრო დიდ პრობლემამდე – თუ ვინ ვართ ჩვენ.

exberliner: მორწმუნე ადამიანი ხართ?

აკი კაურისმიაკი: მორწმუნე? რა გაგებით?

exberliner: თქვენ ყოველთვის ზეიმობთ ადამიანად ყოფნას, ზეიმობთ ცხოვრებას უბედურების დროსაც კი. ვფიქრობ, როგორც ბრესონთან, თქვენს ფილმებშიც არის რაღაც ჰუმანისტური და სულიერი.

აკი კაურისმიაკი: ერთხელ ერთმა ფრანგმა დენდიმ თქვა: “ქრისტე მოკვდა, მარქსი მოკვდა და არც მე ვგრძნობ თავს მთლად კარგადო“. მე ათეისტი ვარ, მაგრამ მიყვარს ქრისტეს იდეა, “ახალი აღთქმის” იდეები… ადამიანის საყოველთაო კონსტიტუციური უფლებებიც ასევე მშვენიერი იდეა იყო, თუმცა, როგორც ყოველთვის ხდება, ფულმა ეს ყველაფერი შთანთქა.

exberliner: Le Havre პოლიტიკური კინოა? 

აკი კაურისმიაკი: ეს ფილმი არის ზღაპარი.

exberliner: მაგრამ ამ ფილმში მმართველ პოლიტიკურ წრეებს ღიად ესხმით თავს, განსაკუთრებით კი, საფრანგეთის შინაგან საქმეთა სამინისტროს – ეს კინო უფრო პოლიტიკურია, ვიდრე თქვენი წინა ფილმები. 

აკი კაურისმიაკი: ეს არ არის კერძოდ საფრანგეთის პრობლემა, არამედ ევროპის, ევროკავშირის პრობლემაა. ეს შეიძლებოდა ყველგან მომხდარიყო. ისე გამოვიდა, რომ გადაღებისთვის პორტი საფრანგეთში ვიპოვე. ნებისმიერი კარგი საპორტო ქალაქი გამოდგებოდა. ეს უბრალოდ ჩემს ზარმაც ბუნებაზე მიანიშნებს. 

exberliner: თქვენს კინოში რატომ არიან ძაღლები ყოველთვის?

აკი კაურისმიაკი: ჰკითხეთ ჩემს ცოლს.

exberliner: ძაღლების მწვრთნელია?

აკი კაურისმიაკი: არა, მაგრამ როდესაც ვკეტავ კარებს და ვიწყებ წერას, მესამე დღეს ის ყოველთვის აკაკუნებს კარზე შემდეგი ტექსტით: “ბოდიში, შეიძლება შემოვიდე?“ და უკვე ვიცი, რის კითხვას აპირებს: “რა იქნება, ძაღლი რომ იყოს შენს ფილმში? საინტერესო არ იქნებოდა, რომ ყოფილიყო პატარა ძაღლი, რომელიც ვიღაცას დაჰყვება…” მე ვეუბნები: „კარგი, კარგი, დახურე კარები. ჩავსვამ სცენარში ძაღლს.“ 

exberliner: როგორ ფიქრობთ, რა შეიცვალა თქვენთვის ბოლო რამდენიმე წელში კინოს შექმნის პროცესში? ჯერ კიდევ გსიამოვნებთ ფილმების შექმნა?

აკი კაურისმიაკი: ეს არასდროს მომწონდა. ნამდვილი საშინელებაა. ფილმის შექმნა არის სტრესული, რადგან სულ გაქვს განცდა, რომ არ ხარ საკმარისად კარგი. დაუშვებ ერთ შეცდომას და მას მოჰყვება კიდევ ერთი და კიდევ ერთი. და უკვე გაქვს სამი შეცდომა. მე კი მეზიზღება შეცდომები. მხოლოდ ფილმისთვის მუსიკის მონტაჟი მსიამოვნებს; დანარჩენი სამუშაო კი მეჯავრება. არ მომწონს, რადგან ეს მაიძულებს ვიმუშაო და მე, როგორც ზარმაც ადამიანს, არ მინდა მუშაობა. 

exberliner: და ისევ გიყვართ ფილმების ყურება?

აკი კაურისმიაკი: უფრო და უფრო მეტად ვიყურები კინოს ისტორიის შორეული წარსულისკენ. ამჟამად 1911 წლის კინოს ვუყურებ. ჯერ კიდევ არ მინახავს The Great Train Robbery, რომელიც პორტერმა გადაიღო 1905 წელს, მაგრამ თითქმის მივაღწიე იქამდე.

exberliner: თქვენი აზრით, რომლებია აუცილებლად სანახავი ფილმები?

აკი კაურისმიაკი: ორიათასამდე ასეთი ფილმია, მაგრამ არ გვაქვს დრო. მათში სამი საუკეთესო ესენია: L’Atalante (Vigo, 1934), Tokyo Monogatari (Ozu, 1953), L’Age d’Or (Buñuel, 1930) და Sunrise (Murnau, 1927). რა თქმა უნდა, არ ვიქნებოდი ჩემი თავი, თუ არ ვიტყოდი მეოთხესაც. ეს არის Nanook of the North (Flaherty, 1921) და შემდეგი… მოდი, გავჩერდები. მილიონობით კარგი ფილმია. კარგი, მილიონობით არა, მაგრამ ათასობით.

exberliner: ყველა ეს კლასიკაა. და თანამედროვე კინო?

აკი კაურისმიაკი: ჩემთვის თანამედროვე კინო არ არის იმდენად საინტერესო. ჩვენი ყოველდღიური პური არის ჰოლივუდი და ეს სრულიად უინტერესოა. უკვე კინოც კი აღარ არის. რა თქმა უნდა, ბევრგან იქმნება კარგი ფილმი, მაგრამ უფრო ტიბეტში და არა – იანკების[iii] მიერ…

exberliner: და მაინც, Le Havre–ს აქვს კვალი, რომელიც ჰოლივუდს გაგვახსენებს.

აკი კაურისმიაკი: მე მიყვარს ჰოლივუდი 1962 წლამდე. შემდეგ ის მოულოდნელად მოკვდა. ალბათ, უფრო, ტელევიზიის გამო. იქამდე პროფესიონალები იყვნენ ისინი, ვინც ფილმებს ქმნიდნენ. მათ ნანახი ჰქონდათ ომი; ნამყოფებიც იყვნენ ომში, რამაც შეუნარჩუნათ ცხოვრების მიმართ მეტად სერიოზული დამოკიდებულება. და მე ვფიქრობ, მათ შექმნეს საუკეთესო ფილმები. საუკეთესო ფილმები საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში და ყველგან. რატომღაც, ეს თაობა რომ წავიდა, კინო ვიღაც ბიჭების უბრალო ჰობი გახდა.

რა თქმა უნდა, სისტემაც ამაში ეხმარება: ყოველ ორშაბათ დღეს შენ იღებ ახალ სცენარს და გაქვს შვიდი დღე, რომ გადაიღო. ვიღაცამ ეს სცენარი დაწერა, ვიღაც იყო პროდიუსერი და ბოლოს, შეიძლება, შენი შექმნილი ფილმი არც კი ნახო. 

exberliner: როდესაც თქვენ განიხილავთ ფილმებს, ძალიან ნოსტალგიური ჩანხართ. ნამდვილად ნოსტალგიური ადამიანი ხართ?

აკი კაურისმიაკი: თუ შენ იპოვი ჩემზე უფრო ნოსტალგიურ ადამიანს, მე შენ ლუდზე დაგპატიჟებ.

exberliner: შეიძლება ითქვას, რომ ძველ დროში ყველაფერი უკეთესად იყო?

აკი კაურისმიაკი: დღეს შენ ყიდულობ რადიოს 30 ევროდ და შესაძლოა, ხვალ, სულაც მოისროლო ის, რადგან უკვე საინტერესო აღარაა. ძველ დროში კი, მთელი ოჯახი არ ჭამდა მთელი წელი, რადიო რომ ეყიდა. თან უკეთესი ხარისხისაც იყო. ეს იქამდე, ვიდრე კონსუმერულ დროში ვიცხოვრებდით.

exberliner: როგორც ავტორს, გიფიქრიათ ოდესმე, რომ წერის ნაცვლად უბრალოდ აგეღოთ სცენარი და რეჟისორობა გაგეწიათ მისთვის? 

აკი კაურისმიაკი: წერაზე არა, – ჩემი საქმეა. რეჟისორობის ნაცვლად, მე მარტივად ვიქნებოდი პროდიუსერი. შეიძლებოდა ვიღაც სხვაც ყოფილიყო რეჟისორი, ჩემზე უკეთესიც კი. ერთხელ ბობ დილანმა თქვა: “დრო, ის იცვლება“, და შენ არ შეგიძლია დაბრუნდე უკან, იმიტომ რომ ფულმა შთანთქა ყველაფერი, კონსუმერიზმმა შთანთქა ყველაფერი…

[i] ინტერვიუ ჩაწერილია 2013 წელს, ერთ–ერთი კინომოყვარულის მიერ – https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=2suTdb6AvJ0

[ii] ინტერვიუ გამოცემა Exberliner-თან – https://www.exberliner.com/film/the-good-thing-about-problems-is-that-they-are-timeless/?fbclid=IwAR150OIOviXkVkT4H9w9dozStYdZBYEjvTYCjvcaDPyyjdi8X2apt7nAvto

[iii] ავტორი გულისხმობს ამერიკულ კულტურას.